Rus ‘ajanı’ olayı

Casusluk yapmaktan 15 yıla mahkum edilen Rus nükleer araştırmacısı Igor Sutyagin, 2010 yılında kendini bir casus değiş-tokuş anlaşmasının tam ortasında buluverdi. Olga Shvarova yazıyor.

Örnek olay

Moskova’daki ABD ve Kanada Araştımaları Enstitüsü’nde nükleer araştımacısı olarak çalışan Igor Sutyagin Ekim 1999’da tutuklandı. Sutyagin, İngiltere menşeeli Alternatif Gelecekler danışmalık firmasında özel danışman olarak çalışırken, Rusya’daki askeri ve savunmayla ilgili meseleler hakkında bilgi toplamıştı. 2004’te ‘‘casusluk yaparak vatana hıyanet etmekten’’ suçlu bulundu ve yüksek güvenlikli bir sürgün yerinde 15 yıl hapse çarptırıldı. Sutyagin’e karşı açılan bu dava, Rusya’nın Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından başlatılmıştı. Sutyagin sınıflandırılmış bilgiye erişiminin olmadığını, raporlarını kamu kaynaklarından yararlanarak hazırladığını mahkemede her seferinde söyledi.
Uluslararası Af Örgütü, Rusya’daki ifade özgürlüğü ve adil yargılanmayla ilgili endişelerini dile getirmek için Sutyagin’in davasını öne çıkarttı. Davanın işleniş şekli ve verilen hapis cezasının uzunluğundan ötürü, bir takım yerel ve Af Örgütü’nün yanı sıra diğer uluslararası insan hakları STKları, bu suçlamaların siyasi olduğu konusunda endişelerini dile getirdiler. 2010 yılında, Sutyagin hüküm giymiş casuslardan biri olarak, Rusya tarafından ABD’nin Rus casusu diye suçladığı on kişiye (Anna Chapman da dahil olmak üzere) karşılık İngiltere’ye gönderildi. Sutyagin’in annesi Af Örgütü’ne, oğlunun bu anlaşmaya karşı çıktığını fakat netice olarak kabul etmeye zorlandığını anlattı.

Yazarın fikri

Igor Sutyagin işlemediği bir suç yüzünden suçlanmıştır. Rusya Ceza Kanunu’nun 275. Maddesi gereğince, ‘‘Rusya Federasyonu vatandaşlarının casusluk yaparak, devlet sırlarını ifşa ederek, ya da herhangi başka bir şekilde Rusya Federasyonu’nun dış güvenliğine karşı yabancı devletlerin, kurumların ya da temsilcilerin düşmanca faaliyetlerde bulunmalarına yardımcı olarak’’ devlete karşı vatan hainliği yapmak suçundan hüküm giydi. 15 yıl hapse çarptırılan Sutyagin, bunun 11 yılını tamamladı. Sutyagin olayında göze çarpan en önemli şey, casusluk yaptığına ya da devlet sırlarını ifşa ettiğine dair onu tutuklamaya yetecek ve yukardaki suça dayanak oluşturacak tutarlı bir delilin olmayışıdır. Sutyagin’in, şüpheli bir şirket olan Alternatif Gelecekler için, ki bu olaydan sonra şirket ortadan kaybolmuştur, Rus askeri güçleri hakkında özel bilgiler topladığı doğrudur. Bu iş için şirketten para almış olduğu da doğrudur. Fakat Sutyagin’in “danışmanlık raporları” için topladığı bilgilerin Rus askeriyesinin o dönemki potansiyeliyle ilgili olmuş olsa da, bu bilgilerin Rus ve yabancı basın tarafından basılmış, kamuya açık gazeteler ve dergilerde yer alan bilgilerden derlendiği de doğrudur. Sutyagin’in kendisi, iş arkadaşları ve çalıştığı araştırma kurumu hiçbir zaman güvenlik taramasından geçmemiştir. Bu da sınıflandırılmış bilgiye erişimlerinin olmadığı anlamına gelir.
Rusya’da seçkin bir kariyere sahip olan bir bilimadamı ve devlet araştırma kurumundaki departmanının başında olan Sutyagin’in, kendi ‘‘danışmanlık’’ faaliyetinin tehlikelerinin farkında olmaması imkansızdır. FSB’nin gözetimi altında olan Rusya’da herhangi bir askeri bilgiyle oyun oynamak, petrol birikintisinin bir adım uzağında ateşle dans etmeye benzer. Bu olay sonrasında cereyan edenler 20. Yüzyıl Rus tarihine aşina olanlar için bir sürpriz olmadı –90’ların sonunda Rusya’da bir adamın hüküm giymesi hukukun uygulanmasından ziyade ne yazık ki bürokrasinin yerine getirilmesi anlamına geliyor. Sutyagin’in faaliyetlerinin etik açıdan tartışmalı olduğu savunabilir. Fakat onun yaptıkları ne olursa olsun bir casusluk faaliyeti ya da devlet sırlarının ifşa edilmesi değildi ve bu nedenle de böyle cezalandırılmamalıydı.

- Olga Shvarova

Devamı İçin:


Comments (1)

Buradaki otomatik çevirileri Google Translate (Google Çeviri) yapmaktadır. Bu çeviriler size katılımcının söyledikleri hakkında genel bir fikir verecektir. Fakat bu çevirilerin doğruluğuna güvenilemez. Lütfen çevirileri bu notu aklınızda tutarak okuyunuz.

  1. If he really resorted this treachery, he deserves this punishment. Russia is very tough when it comes to espionage. We saw the examples in the past as a tough way. For example Alexander Litvenko.

İstediğin dilde bir yorum yaz

Öne çıkanlar

Öne çıkanları görmek için sola kaydır


Özgür İfade Platformu Oxford Üniversitesi, St. Antony's Koleji'ndeki Dahrendorf Programı'nın Özgürlük Çalışmaları için yürüttüğü bir araştırma projesidir. www.freespeechdebate.ox.ac.uk

Oxford Üniversitesi